Focus op mensenrechtenbescherming in tijd van politieke en maatschappelijke druk

"De keuze voor de themaprioriteiten Rechtsstatelijkheid, Bestaanszekerheid en Non-Discriminatie weerspiegelt niet alleen de actualiteit, maar ook een dieper besef van waar het in de kern om draait: bescherming van de menselijke waardigheid, zeker in tijden van politieke druk", zegt interim voorzitter Nico Schrijver.

Volgens Schrijver is het nieuwe meerjarenplan "geen eindpunt, maar een heldere koers in een tijd waarin de positie van mensenrechten steeds minder vanzelfsprekend is. We zetten ons ervoor in dat mensenrechten in Nederland geen theoretisch beginsel zijn, maar een levend kompas voor beleid en praktijk." Met dit plan wil het College bijdragen aan een samenleving waarin iedereen in vrijheid en waardigheid kan leven.

Rechtsstatelijkheid

In een democratische rechtsstaat garandeert de overheid de mensenrechten van iedereen. De werkelijkheid laat echter zien dat dit niet altijd lukt. Het College wil dat de overheid merkbaar meer werk maakt van het versterken van de rechtsstaat, met nadruk op de bescherming van de rechten van mensen in kwetsbare situaties.

Bestaanszekerheid

Ook bestaanszekerheid is een groeiend mensenrechtenvraagstuk. Veel mensen in Nederland leven in armoede of kunnen geen passende woonruimte vinden. De groep dak- en thuislozen groeit, en de sociale ongelijkheid tussen Europees en Caribisch Nederland neemt toe. Het College pleit daarom voor beleid dat armoede en woonproblematiek structureel aanpakt vanuit mensenrechten: met samenhangend beleid voor bescherming van kwetsbare groepen, en voor hun betrokkenheid bij oplossingen.

Non-Discriminatie

Discriminatie blijft een veelzijdig en hardnekkig probleem, zowel in beleid als in de praktijk. Het College ziet hoe structurele ongelijkheid verankerd is geraakt in systemen, procedures en het dagelijks leven. De komende jaren wil het College voornamelijk publieke organisaties stimuleren om discriminatie actief op te sporen en aan te pakken. Ook wordt gewerkt aan betere rechtsbescherming, bijvoorbeeld voor mensen die discriminatie ervaren door overheidsoptreden.

Vaste pijlers van het College

Naast deze meerjarige thematische prioriteiten blijft het College zich inzetten voor zijn wettelijke taken: het beoordelen van klachten over ongelijke behandeling, het bevorderen van de implementatie van het VN-verdrag Handicap, en het bijdragen aan de mensenrechteneducatie in Nederland. Verder zet het College zich als Nationaal Preventie Mechanisme in om onmenselijke behandeling in situaties van vrijheidsbeneming te voorkomen, zoals in gevangenissen of de gesloten zorg.

Daarnaast bouwt het College aan zijn rol als grondrechtenautoriteit voor artificiële intelligentie (AI), om risico’s van AI-toepassingen voor mensenrechten tijdig te signaleren. In Caribisch Nederland wordt het mandaat de komende jaren uitgebreid, zodat ook bewoners van Bonaire, Sint-Eustatius en Saba terecht kunnen bij het College voor oordelen over discriminatie. Ook thema’s als asiel en migratie, klimaat en leefomgeving, en de positie van het maatschappelijk middenveld blijven via onderzoeken, adviezen en rapportages op de agenda staan.