Op papier ziet het er mooi uit, de afspraken die zijn gemaakt tussen ruim zeventig partijen over het bereiken van een gezondere levensstijl in 2040. Ruim vijf jaar geleden kwam het Nationale Preventieakkoord tot stand waarin tot doel werd gesteld om het alcoholverbruik, het roken en te weinig bewegen grondig aan te pakken.

Onvoldoende impact

Het RIVM deed, in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, onderzoek naar de effecten van het Preventieakkoord (1). En wat blijkt: de afspraken hebben naar verwachting onvoldoende impact, laten de modellen zien die voor de drie afzonderlijke gebieden – problematische drinkers, mensen met overgewicht en rokers – zijn opgetuigd.

De ambities voor 2040 worden bij alle drie de thema’s niet gehaald. Het RIVM berekende hoe de situatie in 2040 zal zijn met én zonder de afspraken. Het is voor de onderzoekers zonneklaar dat er extra en stevigere maatregelen nodig zijn om de ambities te halen. Ook “het intensiveren van de huidige maatregelen” kan bijdragen.

Alleen verbetering onder de rokers

Eigenlijk is alleen onder de rokers een positief signaal te zien. In 2040 zal een kleiner aantal mensen een sigaret opsteken. Het is slechts een geringe verbetering. Want ga maar na: de ambitie is dat 5 procent van de volwassen Nederland in 2040 nog rookt, terwijl dat volgens de berekeningen van het RIVM 10 procent zal zijn. Zonder de afspraken is dat 13 procent, dus in die zin een verbetering van 3 procent.

Preventie is hard nodig om de stijgende zorgkosten enigszins in toom te houden. Immers zetten die oplopende kosten ook de solidariteit in het zorgstelsel onder druk. Willen straks gezonde mensen nog wel hoge premies betalen als anderen in de samenleving – ondanks alle aansporingen – ongezond blijven leven?

  1. https://www.rivm.nl/nieuws/impact-nationaal-preventieakkoord-op-roken-overgewicht-en-problematisch-alcoholgebruik-nog

Over de auteurs

  • Tom Reijner

    Tom Reijner is Freelance journalist, onderzoeker en podcastmaker.

Gerelateerd nieuws

Brede welvaart in Nederland licht gestegen; regionale verschillen blijven aanzienlijk

De brede welvaart is in 2024 licht gegroeid. Deze toename is vooral te danken aan hogere reële inkomens, meer baanzekerheid en het verdere herstel van het subjectief welzijn – oftewel hoe gelukkig en tevreden mensen zijn. Tegelijkertijd blijft de woontevredenheid een punt van zorg: deze is na jaren van daling ook in 2024 verder afgenomen. Regio's als het Gooi en Vechtstreek, Leiden en Bollenstreek en de Achterhoek behoren tot de koplopers in brede welvaart.

Asielopvang: lessen in bestuurlijke moed en draagvlak in tijden van polarisatie

De Spreidingswet, aangenomen in 2023, beoogt een eerlijkere verdeling van asielopvang over gemeenten. Hoewel de wet zijn eerste vruchten afwerpt, blijft het een gevoelig en gepolariseerd dossier. Irene van Eldik (senior adviseur sociaal domein), Julia van Neerrijnen (junior adviseur sociaal domein) en Robert Wester (senior managing consultant Openbaar bestuur en Managing Director EU) geven tips over wat gemeenten kunnen leren van de recente praktijk en hoe te zorgen dat je polarisatie niet in de hand werkt.

Zorg & Sociaal

Van transitie naar koersvastheid: wat tien jaar decentralisatie ons leerde

Tien jaar na de decentralisaties in het sociaal domein blijkt één les boven alles uit te steken: gemeenten met een heldere, doorleefde visie staan sterker in uitvoering, samenwerking en financiële grip.

Zorg & Sociaal

Waar publieke ruimtes verdwijnen, slinkt kansengelijkheid

In een samenleving waarin kansengelijkheid steeds hoger op de agenda staat, is het opvallend hoe weinig aandacht er is voor de fysieke plekken die sociale mobiliteit bevorderen. Bibliotheken verdwijnen, jongerencentra sluiten en scholen fuseren, waardoor mensen steeds verder moeten reizen om gebruik te kunnen maken van essentiële voorzieningen.