Kansen en risico’s van nieuwe technologieën

De digitale dreiging voor Nederland is ongekend en onverminderd groot. Daarvoor waarschuwde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het rapport Cybersecuritybeeld Nederland 2023 (NCSB)(2). Het stuk stamt weliswaar uit juli 2023, maar de inhoud ervan is volgens de Cyber Security Raad nog steeds actueel en relevant.

Zo vertrouwen buitenlandse mogendheden steeds meer op cyberaanvallen om hun geopolitieke doeleinden te bereiken. Cybercriminelen ontdekken dat ze veel geld kunnen verdienen door kwetsbaarheden te misbruiken. En nieuwe technologieën zoals algoritmes en generatieve AI creëren kansen voor onze samenleving, zoals geautomatiseerde beveiliging, maar brengen ze ook risico’s met zich mee.

Zo worden digitale aanvallen op nog grotere schaal mogelijk en worden phishingcampagnes steeds realistischer en kansrijker. Michiel Steltman, directeur van stichting Digitale Infrastructuur Nederland, noemde kunstmatige intelligentie dan ook ‘een gouden troef’ (3) voor hackers en cybercriminelen.

CSR pleit voor strakke en centrale regie vanuit de overheid

De Cyber Security Raad vindt dan ook dat het nieuwe kabinet meer geld moet investeren om de Nederlandse Cybersecuritystrategie (NLCS) uit te voeren. Voor komend jaar is hiervoor naar schatting een bedrag van 200 miljoen euro nodig. In 2028 en daarna moet de overheid een bedrag van 550 miljoen euro reserveren.

“Ons land is één van de meest gedigitaliseerde landen en daardoor extra kwetsbaar. Dat geldt voor de gehele digitale infrastructuur, van de procesindustrie, waterkeringen, de energiesector en ziekenhuizen, tot het midden- en kleinbedrijf. De gespannen geopolitieke situatie brengt reële digitale dreigingen met zich mee en intussen neemt ook de cybercriminaliteit steeds verder toe”, zegt Theo Henrar, covoorzitter van de raad en voorzitter van ondernemersorganisatie FME. Hij pleit daarom voor een centrale regie vanuit de overheid om Nederland digitaal veilig te houden.

CSR-raadslid Lokke Moerel valt zijn collega bij. “Voor bedrijven staat cybersecurity inmiddels in de top drie van bedrijfsrisico’s. Ook het nieuwe kabinet moet onomwonden inzetten op meer digitale veiligheid.” De kosten die daarmee gemoeid gaan, zijn in zijn ogen onvermijdelijk. Hij voorspelt dat de prijs van te weinig investeren in cybersecurity uiteindelijk vele malen hoger zal zijn.

CSR blij met komst van NIS2-richtlijn

De Cyber Security Raad benadrukt in de brief aan de informateur dat er de afgelopen jaren ook veel goede stappen zijn gezet om de digitale veiligheid van ons land te verbeteren. Als voorbeeld noemt ze de komst van nieuwe Europese regelgeving, waaronder de NIS2-richtlijn.

“NIS2 verplicht een groter aantal bedrijven hun digitale veiligheid op orde te hebben en incidenten te melden, inclusief verzwaard toezicht en bestuurlijke verantwoordelijkheid. Ook gaat de EU strenge eisen stellen aan de digitale veiligheid van producten en diensten uit alle EU-lidstaten.” Demissionair minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz-Zegerius meldde onlangs aan de Tweede Kamer dat door de complexiteit van de wetgeving de implementatiedeadline van de NIS2-richtlijn niet gehaald gaat worden (4).

Moerel waarschuwt dat er op korte termijn meer maatregelen voor cyberrisicomanagement genomen moeten worden. “Deze verplicht een groter aantal bedrijven hun digitale veiligheid op orde te hebben en incidenten te melden, inclusief verzwaard toezicht en bestuurlijke verantwoordelijkheid. Ook gaat de EU strenge eisen stellen aan de digitale veiligheid van producten en diensten uit alle EU-lidstaten.” Moerel verwijst hiermee naar de Cyber Resilience Act (5). Die verplicht fabrikanten van smart devices onder meer om minimaal vijf jaar ondersteuning te bieden aan hun producten in de vorm van software- en beveiligingsupdates.

Tot slot doet de Cyber Security Raad een oproep aan de PVV, VVD, NSC en BBB om kritisch te kijken naar risico’s in de digitale infrastructuur, zoals bij het gebruik van cloudtechnologie. “Daarvoor moet Nederland eigen technische capaciteit opbouwen en de kennispositie op het gebied van cybersecurity versterken”, zo stelt de Raad.

(1) https://www.cybersecurityraad.nl/documenten/brieven/2024/02/05/brief-aan-de-informateur

(2) https://www.vpngids.nl/nieuws/nctv-verwacht-het-onverwachte/

(3) https://www.vpngids.nl/nieuws/kunstmatige-intelligentie-is-gouden-troef-voor-hackers/

(4) https://www.vpngids.nl/nieuws/nederland-gaat-deadline-voor-implementatie-nis2-en-cer-richtlijn-niet-halen/

(5) https://www.vpngids.nl/nieuws/europese-commissie-wil-iot-apparaten-met-slechte-beveiliging-weren/

Voor meer verdieping PONT | Data & Privacy , opent in nieuw tabblad

Gerelateerd nieuws

Financiële stabiliteit in balans, risico's blijven

De financiële stabiliteit in Nederland is de afgelopen maanden gesteund door een aantrekkende economie en optimisme op financiële markten, na een korte periode van onrust in de zomer. Daarbij dragen de gestaag dalende inflatie in de eurozone en de ‘zachte landing’ van de economie bij aan de stabiliteit. Wel neemt de geopolitieke onzekerheid toe, net als het risico van cyberaanvallen. Beide ontwikkelingen vormen een risico voor de financiële stabiliteit. Dat blijkt uit het vandaag verschenen Overzicht Financiële Stabiliteit van De Nederlandsche Bank.

NIS2, wat moet ik ermee?

De Europese richtlijn NIS2, die in oktober in werking treedt, stelt ook eisen aan bestuurders, ziet Yuri Bobbert. Hij legt uit wat belangrijke consequenties van deze Wet beveiliging netwerk- en Informatiesystemen voor hen zijn. Maak je borst maar nat voor een hele rij plichten. Die kunnen vervolgens wél veel opleveren.

STOER, het nieuwe Eenvoudig Beter

Het ruimtelijk domein is weer een nieuwe afkorting rijker. De beleidsambtenaren van het ministerie zijn erin geslaagd om een pakkende en aansprekende afkorting te bedenken die de ambitie en kernpunten duidelijk maakt. Het nieuwe beleidsprogramma STOER staat voor 'Schrappen Tegenstrijdige en Overbodige Regelgeving', met als doel het sneller realiseren van woningen en het verlagen van de kosten.

Omgeving

Gelijke carrières: meer dan alleen loon

Bij een van mijn vorige werkgevers was het expliciet verboden om je collega’s te vertellen hoe veel je verdient. Ergens vond ik dat wel prettig, want stel je voor dat je erachter komt je de slechtst betaalde medewerker bent. Dat zal toch niet bijdragen aan je werkplezier. Als alle salarissen geheim zijn, kan iedereen de illusie koesteren dat ze minstens net zo veel verdienen als collega’s met dezelfde functie en ervaring. Iedereen tevreden.

Zorg & Sociaal