Kansen en risico’s van nieuwe technologieën

De digitale dreiging voor Nederland is ongekend en onverminderd groot. Daarvoor waarschuwde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het rapport Cybersecuritybeeld Nederland 2023 (NCSB)(2). Het stuk stamt weliswaar uit juli 2023, maar de inhoud ervan is volgens de Cyber Security Raad nog steeds actueel en relevant.

Zo vertrouwen buitenlandse mogendheden steeds meer op cyberaanvallen om hun geopolitieke doeleinden te bereiken. Cybercriminelen ontdekken dat ze veel geld kunnen verdienen door kwetsbaarheden te misbruiken. En nieuwe technologieën zoals algoritmes en generatieve AI creëren kansen voor onze samenleving, zoals geautomatiseerde beveiliging, maar brengen ze ook risico’s met zich mee.

Zo worden digitale aanvallen op nog grotere schaal mogelijk en worden phishingcampagnes steeds realistischer en kansrijker. Michiel Steltman, directeur van stichting Digitale Infrastructuur Nederland, noemde kunstmatige intelligentie dan ook ‘een gouden troef’ (3) voor hackers en cybercriminelen.

CSR pleit voor strakke en centrale regie vanuit de overheid

De Cyber Security Raad vindt dan ook dat het nieuwe kabinet meer geld moet investeren om de Nederlandse Cybersecuritystrategie (NLCS) uit te voeren. Voor komend jaar is hiervoor naar schatting een bedrag van 200 miljoen euro nodig. In 2028 en daarna moet de overheid een bedrag van 550 miljoen euro reserveren.

“Ons land is één van de meest gedigitaliseerde landen en daardoor extra kwetsbaar. Dat geldt voor de gehele digitale infrastructuur, van de procesindustrie, waterkeringen, de energiesector en ziekenhuizen, tot het midden- en kleinbedrijf. De gespannen geopolitieke situatie brengt reële digitale dreigingen met zich mee en intussen neemt ook de cybercriminaliteit steeds verder toe”, zegt Theo Henrar, covoorzitter van de raad en voorzitter van ondernemersorganisatie FME. Hij pleit daarom voor een centrale regie vanuit de overheid om Nederland digitaal veilig te houden.

CSR-raadslid Lokke Moerel valt zijn collega bij. “Voor bedrijven staat cybersecurity inmiddels in de top drie van bedrijfsrisico’s. Ook het nieuwe kabinet moet onomwonden inzetten op meer digitale veiligheid.” De kosten die daarmee gemoeid gaan, zijn in zijn ogen onvermijdelijk. Hij voorspelt dat de prijs van te weinig investeren in cybersecurity uiteindelijk vele malen hoger zal zijn.

CSR blij met komst van NIS2-richtlijn

De Cyber Security Raad benadrukt in de brief aan de informateur dat er de afgelopen jaren ook veel goede stappen zijn gezet om de digitale veiligheid van ons land te verbeteren. Als voorbeeld noemt ze de komst van nieuwe Europese regelgeving, waaronder de NIS2-richtlijn.

“NIS2 verplicht een groter aantal bedrijven hun digitale veiligheid op orde te hebben en incidenten te melden, inclusief verzwaard toezicht en bestuurlijke verantwoordelijkheid. Ook gaat de EU strenge eisen stellen aan de digitale veiligheid van producten en diensten uit alle EU-lidstaten.” Demissionair minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz-Zegerius meldde onlangs aan de Tweede Kamer dat door de complexiteit van de wetgeving de implementatiedeadline van de NIS2-richtlijn niet gehaald gaat worden (4).

Moerel waarschuwt dat er op korte termijn meer maatregelen voor cyberrisicomanagement genomen moeten worden. “Deze verplicht een groter aantal bedrijven hun digitale veiligheid op orde te hebben en incidenten te melden, inclusief verzwaard toezicht en bestuurlijke verantwoordelijkheid. Ook gaat de EU strenge eisen stellen aan de digitale veiligheid van producten en diensten uit alle EU-lidstaten.” Moerel verwijst hiermee naar de Cyber Resilience Act (5). Die verplicht fabrikanten van smart devices onder meer om minimaal vijf jaar ondersteuning te bieden aan hun producten in de vorm van software- en beveiligingsupdates.

Tot slot doet de Cyber Security Raad een oproep aan de PVV, VVD, NSC en BBB om kritisch te kijken naar risico’s in de digitale infrastructuur, zoals bij het gebruik van cloudtechnologie. “Daarvoor moet Nederland eigen technische capaciteit opbouwen en de kennispositie op het gebied van cybersecurity versterken”, zo stelt de Raad.

(1) https://www.cybersecurityraad.nl/documenten/brieven/2024/02/05/brief-aan-de-informateur

(2) https://www.vpngids.nl/nieuws/nctv-verwacht-het-onverwachte/

(3) https://www.vpngids.nl/nieuws/kunstmatige-intelligentie-is-gouden-troef-voor-hackers/

(4) https://www.vpngids.nl/nieuws/nederland-gaat-deadline-voor-implementatie-nis2-en-cer-richtlijn-niet-halen/

(5) https://www.vpngids.nl/nieuws/europese-commissie-wil-iot-apparaten-met-slechte-beveiliging-weren/

Voor meer verdieping PONT | Data & Privacy , opent in nieuw tabblad

Gerelateerd nieuws

Waarom grondprijzen vrijwel nooit het probleem van de woningbouw zijn

In het debat over de woningbouwopgave in Nederland gaat het vaak over geld. Over stijgende bouwkosten, over betaalbaarheid van woningen, en ook over de grondprijs. Maar wie dagelijks in de praktijk werkt aan de ontwikkeling van nieuwe woningbouwlocaties, met name in uitleggebieden, weet dat de prijs van de grond zelden de reden is waarom projecten stilvallen. Het echte knelpunt? De eindeloos durende procedures, als het al zover komt dat een gemeente van de provincie toestemming krijgt om in een agrarisch gebied woningen te realiseren.

Waarschuwing voor uitholling EU-wetgeving die kwetsbare groepen moet beschermen

Een nieuw voorstel van de Europese Commissie dreigt de bescherming van mensenrechten en milieu in mondiale toeleveringsketens ernstig te verzwakken. Dat stelt mensenrechtenorganisatie ActionAid in een deze week gepubliceerd rapport. Volgens de organisatie zou het zogeheten Omnibus-voorstel cruciale onderdelen uit de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) terugdraaien, een wet die pas in april 2024 werd aangenomen.

Deltawerken in de zorg: beschikbaarder, toegankelijker, veiliger en duurzamer

De zorg in Nederland staat op een kantelpunt. Het groeiende personeelstekort, stijgende kosten en toenemende vraag naar zorg zetten het systeem onder druk en duwen ons richting ‘code zwart’. Tegelijkertijd biedt deze crisis een unieke kans om de zorg fundamenteel anders te organiseren.

Waarom je als General Counsel nú werk moet maken van een Fundamental Rights Impact Assessment (FRIA)

Welke ethische afwegingen maak je als General Counsel bij de inzet van AI? De FRIA (Fundamental Rights Impact Assessment) helpt om risico’s voor grondrechten vroegtijdig te signaleren. Lees waarom dit essentieel is en hoe het bijdraagt aan compliance, transparantie en vertrouwen.