Het panel heeft ruim 1.400 leden. De leden krijgen elk jaar een uitgebreide vragenlijst over de beleving van hun kwaliteit van leven, participatie, sociale inclusie, zorgbehoeften en de formele en informele zorg die zij krijgen. Door deze jaarlijkse peilingen kunnen we door de tijd heen volgen welke ontwikkelingen er zijn. Daarnaast sturen we jaarlijks een kortere vragenlijst over actuele thema’s, zoals de financiele situatie, stigma en het gebruik van e-health.

Rapportcijfer voor eigen leven

De meest recente publicatie over het panel Psychisch Gezien (1) laat een aantal zaken zien. Panelleden beoordelen het leven dat ze leiden gemiddeld met een 6,4 (op een schaal van 1 tot 10). Dit cijfer is relatief laag vergeleken met andere mensen in Nederland, die hun leven gemiddeld het rapportcijfer 7,5 geven. Je kan denken, een 6,4 dat klinkt toch best nog ok. Maar in vergelijking met de algemene bevolking is het percentage panelleden dat hun leven met een onvoldoende waardeert maar liefs vijf keer groter.

Eenzaamheid

Een groot deel van de panelleden voelt zich erg eenzaam, namelijk 38%. Dit is een veel hoger percentage dan in de algemene bevolking, maar ook hoger dan de eenzaamheid onder bijvoorbeeld ouderen. Ook de participatie en sociale inclusie van panelleden blijft op een aantal belangrijke punten achter. Slechts één op de vijf panelleden heeft een betaalde baan en een kwart neemt zelden of nooit deel aan activiteiten buitenshuis zoals sporten, naar de bioscoop gaan, uit eten gaan of even ergens wat drinken. Vrijwilligerswerk speelt wel een belangrijke rol. Bijna twee op de vijf panelleden heeft vrijwilligerswerk. Toch heeft ruim 40% van de panelleden het gevoel niet mee te tellen in de maatschappij. En dit zijn, helaas, resultaten die door de jaren heen weinig zijn veranderd.

Zorg en ondersteuning vanuit netwerk

De resultaten van het onderzoek onder de panelleden (2) laten ook zien, dat het netwerk van panelleden erg belangrijk voor hen is. Bijna tweederde van de panelleden krijgt zorg en ondersteuning vanuit het eigen netwerk. Een deel van de panelleden is zelf ook mantelzorger (22%). Dit benadrukt dat het betrekken van het netwerk in zorg en het versterken van het netwerk belangrijke onderwerpen zijn. Toch wijzen de resultaten van de peiling uit, dat maar bij een relatief klein deel van de panelleden naasten betrokken zijn bij het stellen van de diagnose (in het afgelopen jaar). Hier is dus volop ruimte voor verbetering.

Professionele zorg en/of ondersteuning

Driekwart van de panelleden krijgt professionele zorg en/of ondersteuning. Het merendeel van deze panelleden krijgt zorg van meerdere hulpverleners. Een derde van de panelleden ervaart daarbij dat er nauwelijks wordt samengewerkt tussen deze hulpverleners. Ook hier valt veel te winnen, met naast inzet op meer en betere samenwerking ook juist focus op het betrekken van het netwerk.

Zorg vanuit een netwerk voor een netwerk

Samenvattend; de recente publicatie over het panel Psychisch Gezien laat wederom zien dat eenzaamheid, het gevoel niet mee te tellen en een vaak geringe mate van participatie een grote stempel drukken op het leven van mensen met langdurige psychische problematiek. Versterken van het netwerk, inzetten op dagbesteding en op sociale contacten waaronder lotgenoten contact zijn dus belangrijk in het creëren van meer mogelijkheden om deel te nemen aan de maatschappij. Met zorg die gericht is op de cliënt en zijn of haar netwerk, vanuit samenwerking in een netwerk van zorgverleners: zorg vanuit een netwerk voor een netwerk.

1. https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/de-groep-mensen-met-langdurige-psychische-problemen-die-benodigde-hulp-niet-ontvangt-is-kleiner-geworden/

2. https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/de-groep-mensen-met-langdurige-psychische-problemen-die-benodigde-hulp-niet-ontvangt-is-kleiner-geworden/

Over de auteurs

  • Aafje Knispel

    Aafje Knispel is Wetenschappelijk medewerker Zorg & Participatie bij het Trimbos Instituut.

Gerelateerd nieuws

Brede welvaart in Nederland licht gestegen; regionale verschillen blijven aanzienlijk

De brede welvaart is in 2024 licht gegroeid. Deze toename is vooral te danken aan hogere reële inkomens, meer baanzekerheid en het verdere herstel van het subjectief welzijn – oftewel hoe gelukkig en tevreden mensen zijn. Tegelijkertijd blijft de woontevredenheid een punt van zorg: deze is na jaren van daling ook in 2024 verder afgenomen. Regio's als het Gooi en Vechtstreek, Leiden en Bollenstreek en de Achterhoek behoren tot de koplopers in brede welvaart.

Asielopvang: lessen in bestuurlijke moed en draagvlak in tijden van polarisatie

De Spreidingswet, aangenomen in 2023, beoogt een eerlijkere verdeling van asielopvang over gemeenten. Hoewel de wet zijn eerste vruchten afwerpt, blijft het een gevoelig en gepolariseerd dossier. Irene van Eldik (senior adviseur sociaal domein), Julia van Neerrijnen (junior adviseur sociaal domein) en Robert Wester (senior managing consultant Openbaar bestuur en Managing Director EU) geven tips over wat gemeenten kunnen leren van de recente praktijk en hoe te zorgen dat je polarisatie niet in de hand werkt.

Zorg & Sociaal

Van transitie naar koersvastheid: wat tien jaar decentralisatie ons leerde

Tien jaar na de decentralisaties in het sociaal domein blijkt één les boven alles uit te steken: gemeenten met een heldere, doorleefde visie staan sterker in uitvoering, samenwerking en financiële grip.

Zorg & Sociaal

Waar publieke ruimtes verdwijnen, slinkt kansengelijkheid

In een samenleving waarin kansengelijkheid steeds hoger op de agenda staat, is het opvallend hoe weinig aandacht er is voor de fysieke plekken die sociale mobiliteit bevorderen. Bibliotheken verdwijnen, jongerencentra sluiten en scholen fuseren, waardoor mensen steeds verder moeten reizen om gebruik te kunnen maken van essentiële voorzieningen.