Traditionele financiële modellen gaan uit van rationele actoren, maar in werkelijkheid laten consumenten zich vaak leiden door emoties en biases. Dit kan leiden tot suboptimale financiële beslissingen, met name in complexe markten zoals verzekeringen en beleggingen. Gedragsinzichten kunnen helpen deze biases te begrijpen en te adresseren.

Een belangrijk aandachtspunt is de informatievoorziening. Contracten en andere financiële documenten zijn vaak te complex en onbegrijpelijk voor consumenten. Toezichthouders kunnen standaarden bevorderen voor heldere taal en een overzichtelijke presentatie. Een voorbeeld hiervan is de verplichte, vereenvoudigde voorpagina voor hypotheekaanbiedingen in Denemarken.

Ook de digitalisering van financiële diensten brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. De manier waarop keuzes online worden gepresenteerd, de zogenaamde ‘choice architecture’, kan het gedrag van consumenten sterk beïnvloeden. Zo kunnen platforms bepaalde betaalmogelijkheden als standaard instellen, wat de kans vergroot dat consumenten hier onbewust voor kiezen. Toezichthouders kunnen deze online omgeving monitoren en ingrijpen wanneer technieken worden gebruikt die consumenten misleiden.

Naast het verbeteren van informatievoorziening kunnen gedragsinzichten ook worden gebruikt om verantwoord gedrag te stimuleren. Het instellen van helpende standaardopties (‘defaults‘) kan consumenten een duwtje in de rug geven om te kiezen voor producten en diensten die beter aansluiten bij hun behoeften.

De workshop toonde aan dat er al veel gebeurt op het gebied van gedragsinzichten, maar dat er ook nog veel te leren valt. Ongeveer 60% van de deelnemende toezichthouders gaf aan nog niet te zijn gestart met het gebruik van gedragsinzichten. Er is dan ook behoefte aan meer kennisdeling en samenwerking tussen toezichthouders.

Het gebruik van gedragsinzichten is een continu proces. Toezichthouders moeten voortdurend blijven onderzoeken hoe zij deze inzichten het beste kunnen inzetten om de financiële sector te verbeteren en consumenten te beschermen.

Gerelateerd nieuws

Vernieuwde klokkenluiderswet moet voor betere bescherming zorgen

Melders van misstanden, oftewel ‘klokkenluiders’ verdienen bescherming, maar hoe effectief is die bescherming nu écht geregeld? De Wet bescherming klokkenluiders (Wbk), die in februari 2023 in werking trad, had als doel om melders van misstanden beter te beschermen. Toch blijkt uit recente rapporten dat er nog flink wat haken en ogen zitten aan het toezicht- en handhavingsstelsel. Zo kunnen sancties nog niet worden opgelegd aan werkgevers die de wet overtreden en zijn er vragen over de juridische uitvoerbaarheid van de huidige regels. Terwijl NGO’s als Transparency International kritiek leveren, werkt het kabinet achter de schermen aan nieuwe wetsvoorstellen om deze knelpunten op te lossen. Maar is dat genoeg om klokkenluiders de bescherming te bieden die ze verdienen?

Hoe ga je als privacy professional om met risico’s?

In de vakantie had ik de gelegenheid om het boek De Privacy Paradox te lezen. Het boek houdt de privacy professional een kritische spiegel voor over de wijze waarop de AVG wordt uitgevoerd en hoe met privacyrisico’s wordt omgegaan. Vanuit een andere invalshoek liet Martin van Staveren in een essay in het FD zijn licht schijnen op de wijze waarop in de maatschappij met risico’s wordt om gegaan.

Data & Privacy

Sterk bestuur bepaalt bedrijfswinstgevendheid na COVID-19

Onderzoek van de University of Toronto en de Sharif University of Technology in Teheran werpt nieuw licht op de factoren die financiële prestaties van bedrijven beïnvloeden. In het bijzonder wordt onderzocht hoe ESG-scores en bestuursstructuur bijdragen aan de winstgevendheid, vooral in de periode na de COVID-19-pandemie.

IAMA nuttig hulpmiddel voor gesprek over mensenrechten

Verantwoord omgaan met algoritmes vraagt om inzicht in de impact op mensenrechten. De Universiteit Utrecht ontwikkelde daarvoor in opdracht van het ministerie van BZK het Impact Assessment Mensenrechten en Algoritmes (IAMA). Samen met het Rijks ICT Gilde voerden ze een pilot uit bij 15 overheidsorganisaties. In het rapport IAMA in actie delen ze de geleerde lessen.

Data & Privacy